Indien jouw kind een achterstand in taal heeft, kan het deel uitmaken van de schakelklas op de basisschool. In de schakelklas ontvangen kinderen gedurende een jaar extra taalonderwijs. Het is belangrijk dat de school jouw toestemming verkrijgt om jouw kind in de schakelklas te laten deelnemen.

Verschillende soorten schakelklassen

Er bestaan drie verschillende typen schakelklassen:

Voltijd schakelklas:

Jouw kind volgt vrijwel al het onderwijs in de schakelklas. Dit komt neer op minimaal 880 uur per schooljaar.

Deeltijd schakelklas:

Jouw kind neemt minimaal 8 uur per week deel aan lessen in de schakelklas. De overige lessen worden gevolgd in de reguliere klas.

Verlengde schooldag:

Jouw kind neemt deel aan de reguliere lessen en ontvangt daarnaast extra onderwijs in de schakelklas. Dit komt neer op ongeveer 2,5 uur per week (100 uur per schooljaar).

Kopklas

Een kopklas is een variant van de schakelklas. Deze is bedoeld voor leerlingen die na groep 8 een taalachterstand hebben en daardoor onder hun niveau presteren. Jouw kind krijgt na groep 8 intensief taalonderwijs gedurende een extra jaar. Hierdoor kan een solide basis gelegd worden voor het voortgezet onderwijs.

Toestemming voor plaatsing in de schakelklas

De basisschool vraagt altijd om jouw toestemming als ouder of verzorger voordat jouw kind in de schakelklas wordt geplaatst.

Het besluit of jouw kind overgaat naar de volgende groep of klas wordt genomen door de school zelf. Er zijn geen strikte wettelijke regels hiervoor. De aanpak van overgang en zittenblijven staat beschreven in de schoolgids.

Overgang naar groep 3

Wanneer jouw kind van groep 2 naar groep 3 gaat, kijken de meeste basisscholen of de ontwikkeling van het kind voldoende is om deze stap te maken. Deze beslissing wordt besproken met de ouders.

Bij sommige basisscholen kan de leeftijd van een leerling bepalend zijn voor de overgang naar groep 3. Dit heeft te maken met de voormalige 1-oktobergrens. Voorheen moest een kind voor 1 oktober 6 jaar zijn om over te gaan van de kleuterklas naar de lagere school. Sinds augustus 1985 is deze regeling niet meer van kracht, maar sommige scholen hanteren deze nog steeds.

Blijven zitten in basis- en voortgezet onderwijs

Indien de leerresultaten en ontwikkeling van jouw kind nog niet voldoende zijn, kan er besloten worden dat jouw kind blijft zitten. Deze beslissing wordt genomen door de school. Hierbij wordt onder andere gekeken naar het niveau van de klasgenoten van jouw kind. De school is verplicht om jou te informeren wanneer jouw kind moet blijven zitten.

Voorwaardelijke overgang

In het basisonderwijs

Voldoet jouw kind niet aan de overgangsnormen, maar wil de school toch een kans bieden? Dan kan er sprake zijn van een voorwaardelijke overgang. De school zal met jou afspreken onder welke voorwaarden en wanneer de definitieve overgang plaatsvindt.

In het voortgezet onderwijs

Wanneer een leerling in het voortgezet onderwijs voorwaardelijk overgaat, moet dit duidelijk vermeld worden op het eindrapport. De school zal dit ook schriftelijk communiceren met ouders, voogden of verzorgers. Er wordt afgesproken onder welke voorwaarden en op welk tijdstip de definitieve overgang zal plaatsvinden. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat jouw kind een opdracht moet voltooien of bepaalde toetsen opnieuw moet maken. Uiterlijk op 31 december moet duidelijk zijn of jouw kind definitief overgaat of niet.

Voorwaardelijke overgang naar het hoogste jaar van de middelbare school is niet toegestaan.

Bezwaar maken

Indien je het niet eens bent met de beslissing over de overgang van jouw kind, kun je bezwaar maken via de klachtenprocedure van de school.

Als jouw kind achterblijft op klasgenootjes, heeft de basisschool diverse manieren om te helpen. Soms kan een speciale leraar (remedial teacher) worden ingezet om leerachterstanden aan te pakken. Een andere optie is dat jouw kind wordt overgeplaatst naar een school voor speciaal onderwijs.

Afstemmen van lesprogramma op jouw kind

Scholen kunnen vroegtijdig vertragingen in de ontwikkeling en leerachterstanden bij jouw kind opmerken. Dit kan gebeuren door middel van testen, toetsen, observaties door leraren en leerlingvolgsystemen. Als blijkt dat jouw kind leerproblemen heeft, kan de school bijvoorbeeld:

• Het lesprogramma aanpassen aan de specifieke leerbehoeften;
• Begeleiding bieden bij het organiseren van de agenda;
• Assistentie bieden bij huiswerk;
• Boeken en toetsen aanbieden met grotere lettertypen;
• Jouw kind laten werken in een kleine groep met vergelijkbaar niveau.

Indien deze maatregelen niet effectief blijken, kan jouw kind extra begeleiding krijgen.

Remedial teacher voor extra hulp bij leerproblemen

Remedial teachers zijn speciaal getraind om leerlingen met leerproblemen extra begeleiding te bieden, bijvoorbeeld voor leerlingen met dyslexie, dyscalculie of gedragsproblemen. Samen met jou kijkt de remedial teacher welke ondersteuning jouw kind nodig heeft, zoals extra hulp bij taal en rekenen. Aan het einde van de periode evalueert de remedial teacher met behulp van een toets of de aanpak succesvol is.

Daarnaast hebben scholen vaak een interne begeleider die individuele begeleiding aan kinderen biedt.

Schakelklas met extra taallessen

In een schakelklas krijgen basisschoolleerlingen met aanzienlijke taalachterstanden gedurende een schooljaar extra taallessen. Dit kan in deeltijd, voltijd of als verlengde schooldag plaatsvinden. Door de schakelklas kan jouw kind beter meekomen in de reguliere lessen.

Kind laten testen

Als jij, de school of de remedial teacher vermoedt dat jouw kind achterblijft in zijn of haar ontwikkeling, kun je ervoor kiezen om jouw kind te laten testen. Zo kun je bepalen welke vorm van hulp nodig is. Voor meer informatie hierover kun je terecht bij de school.

Overstap naar speciaal onderwijs

Als ondanks alle inspanningen van de basisschool de leerproblemen van jouw kind niet kunnen worden opgelost, kan de overweging worden gemaakt om over te stappen naar een school voor speciaal onderwijs. Dergelijke scholen hebben kleinere klassen en meer specialisten om te helpen.

De ontwikkeling van jouw kind wordt vastgelegd via het leerlingvolgsysteem (LVS), het schoolrapport en het onderwijskundig rapport (OKR).

Leerlingvolgsysteem (LVS)

Scholen in het basisonderwijs werken verplicht met een leerlingvolgsysteem (LVS), ook wel bekend als leerling- en onderwijsvolgsysteem (LOVS). Hiermee houdt de school de voortgang en resultaten bij, niet alleen van jouw kind, maar ook van de hele klas en de school zelf. Dit wordt in ieder geval gedaan voor de vakken Nederlandse taal en rekenen-wiskunde.

Er zijn diverse leerlingvolgsystemen beschikbaar. In het LVS worden bijvoorbeeld de resultaten van toetsen vastgelegd. Dit kunnen zowel schooltoetsen zijn (met opdrachten) als andere hulpmiddelen (observatie-instrumenten). Al deze tests vallen onder de noemer LVS-toetsen. Scholen hebben de vrijheid om zelf te kiezen welk leerlingvolgsysteem ze hanteren en welke LVS-toetsen ze gebruiken, voor welke klassen en welke informatie ze opslaan.

Op dit moment zijn de LVS-toetsen van de volgende aanbieders goedgekeurd:

• Boom Leerlingvolgsysteem
• IEP LVS-toetsen
• Cito Volgsysteem primair en speciaal onderwijs
• Cito Kleuter in beeld – Taal en Rekenen
• Dia-LVS van Diataal
• Observatie van kleuters

Vanaf 2023 maken scholen geen gebruik meer van schoolse testen met opgavenboekjes, pen en papier om de ontwikkeling van kleuters te volgen. In plaats daarvan moeten scholen de ontwikkeling van kleuters volgen aan de hand van observaties. Dit is vastgelegd in de wet doorstroomtoetsen primair onderwijs, die in februari 2022 is aangenomen door het parlement.

Scholen die al geen gebruik maakten van schoolse toetsen bij kleuters hoeven niets te veranderen. De school bepaalt op basis van hun ervaring met het kind welk observatie-instrument ze gebruiken. Net zoals bij andere leerlingvolgsystemen kunnen ook observatie-instrumenten voor kleuters worden geaccepteerd. Scholen hebben de vrijheid om te beslissen of ze geaccepteerde observatie-instrumenten voor kleuters willen gebruiken.

Schoolrapport

Op de meeste basisscholen ontvangen kinderen jaarlijks drie rapporten. De wijze waarop dit wordt ingevuld, varieert per school. Scholen geven cijfers per vak of beschrijven in woorden hoe het met jouw kind gaat op school.

Onderwijskundig rapport (OKR)

Als jouw kind naar een andere basisschool of naar het voortgezet onderwijs gaat, wordt er een onderwijskundig rapport (OKR) opgesteld door de basisschool. In het OKR worden onder andere de volgende zaken beschreven:

• Resultaten
• Ontwikkeling
• Gedrag
• Verzuim

Het OKR bevat tevens een advies over eventuele extra hulp die jouw kind nodig heeft.

De basisschool moet jou op de hoogte stellen van de inhoud van het OKR. Je hebt het recht om de gegevens in het OKR in te zien en je mag vragen om eventuele opmerkingen toe te voegen.

Schooladvies en eindtoets in het OKR

Bij de overgang naar het voortgezet onderwijs staat in het OKR ook het schooladvies en het resultaat van de verplichte eindtoets vermeld. Het schooladvies wordt gebaseerd op het leerlingvolgsysteem. Hierbij worden ook resultaten van andere toetsen en observaties in de klas meegenomen. Het schooladvies voor de middelbare school is gebaseerd op de algehele ontwikkeling van jouw kind gedurende de afgelopen jaren.