Is passend onderwijs hetzelfde als inclusief onderwijs?

In het onderwijsveld worden de termen ‘passend onderwijs’ en ‘inclusief onderwijs’ vaak door elkaar gebruikt, maar ze hebben verschillende betekenissen en implicaties. In dit artikel leggen we uit wat passend onderwijs en inclusief onderwijs precies inhouden, hoe ze van elkaar verschillen, en wat de doelen en voordelen van beide benaderingen zijn.

Wat is passend onderwijs?

Passend onderwijs is een concept dat in Nederland in 2014 werd geïntroduceerd met de Wet passend onderwijs. Het doel van passend onderwijs is ervoor te zorgen dat alle leerlingen, ongeacht hun specifieke onderwijsbehoeften, een plek krijgen op een school die hen de ondersteuning kan bieden die ze nodig hebben.

Wat is inclusief onderwijs?

Inclusief onderwijs gaat een stap verder dan passend onderwijs. Het streeft naar een onderwijssysteem waarin alle leerlingen, ongeacht hun achtergrond of behoeften, samen naar dezelfde scholen gaan en in dezelfde klassen zitten.

Verschillen tussen passend en inclusief onderwijs

Hoewel zowel passend onderwijs als inclusief onderwijs erop gericht zijn om leerlingen met verschillende behoeften te ondersteunen, zijn er enkele belangrijke verschillen tussen de twee benaderingen.

Voordelen van beide benaderingen

Zowel passend onderwijs als inclusief onderwijs hebben hun eigen voordelen, afhankelijk van de context en de specifieke behoeften van de leerlingen.

Voordelen van passend onderwijs

Voordelen van inclusief onderwijs

Samenvatting van de verschillen en voordelen

Hier is een overzicht van de belangrijkste verschillen en voordelen van passend en inclusief onderwijs:

Conclusie

Passend onderwijs en inclusief onderwijs zijn twee verschillende benaderingen met elk hun eigen doelstellingen en voordelen. Passend onderwijs richt zich op maatwerkoplossingen voor individuele leerlingen, terwijl inclusief onderwijs streeft naar een onderwijsomgeving waarin alle leerlingen samen kunnen leren, ongeacht hun achtergrond of behoeften. Beide benaderingen dragen bij aan het ondersteunen van leerlingen met diverse onderwijsbehoeften, maar de keuze voor de ene of de andere aanpak hangt af van de context en de specifieke behoeften van de leerlingen. Door de verschillen en voordelen van beide benaderingen te begrijpen, kunnen ouders, leerkrachten en beleidsmakers beter geïnformeerde beslissingen nemen over hoe zij het beste onderwijs kunnen bieden aan alle leerlingen.

Wat is de functie van de onderwijsconsulent in het (speciaal) onderwijs?

De onderwijsconsulent staat je bij in het vinden van een geschikte school voor jouw kind. Deze consulenten zijn onafhankelijke experts met expertise en ervaring in het onderwijs aan kinderen met beperkingen, ziekten of stoornissen. Ze bieden tevens hulp wanneer je het oneens bent met een beslissing van de school.

Hulp bij schoolselectie

Indien het samenwerkingsverband je niet kan helpen bij het vinden van een school, kun je een beroep doen op een onderwijsconsulent. Hier zijn geen kosten aan verbonden voor het advies en de bemiddeling die zij bieden.

Ondersteuning binnen de school

Onderwijsconsulenten kunnen ouders, leerlingen en scholen bijstaan in de volgende situaties:

  1. De leerling is al meer dan 4 weken thuis zonder uitzicht op een onderwijsplaats, bijvoorbeeld door een schorsing.
  2. Er is extra ondersteuning of begeleiding vereist voor een leerling met een speciale ondersteuningsbehoefte.
  3. Hulp is noodzakelijk bij het opstellen van het onderwijsprogramma voor een leerling.

Voorwaarden om hulp van een onderwijsconsulent te vragen

Voordat je de hulp van een onderwijsconsulent inschakelt, dienen de volgende stappen te zijn genomen:

  1. Er moet een gesprek hebben plaatsgevonden met de leerkracht of de schoolleiding.
  2. Er moet contact zijn geweest met het samenwerkingsverband voor passend onderwijs.

Hoe kun je een klacht indienen over jouw school?

Een klacht over een basisschool, middelbare school, of speciaal onderwijs dien je eerst in bij de leerkracht of docent van jouw kind, of bij de schoolleiding. Je kunt ook contact opnemen met het schoolbestuur of de klachtencommissie van de school.

Klachtenregeling van de school

Elke school moet een klachtenregeling hebben voor ouders en personeel. Hierin staat beschreven hoe de school met klachten omgaat. Scholen streven ernaar om klachten intern op te lossen. Meer informatie over de klachtenregeling is te vinden in de schoolgids of op de schoolwebsite.

Het is aan te raden om jouw klacht eerst te bespreken met de betrokken persoon. Als dat geen oplossing biedt, kun je eventueel de schoolleiding vragen om te bemiddelen. Als ook dit geen resultaat oplevert, kun je een officiële klacht indienen bij de klachtencommissie van de school.

Klachtencommissie van de school

Ouders, leerlingen en personeelsleden kunnen een klacht indienen bij de klachtencommissie van de school. De commissie behandelt klachten vertrouwelijk en moet binnen vier weken reageren. Het schoolbestuur kan op basis van het advies van de commissie maatregelen nemen, hoewel dit advies niet bindend is. Informatie over de klachtencommissie staat in de schoolgids.

Regionale of nationale onderwijs klachtencommissies

Indien jouw school geen eigen klachtencommissie heeft, moet de school zijn aangesloten bij een regionale of nationale onderwijs klachtencommissie. Ook bestaat er een geschillencommissie voor passend onderwijs.

Melden bij de Inspectie van het Onderwijs (IvhO)

Je kunt een kopie van jouw klacht melden bij de Inspectie van het Onderwijs (IvhO). Hoewel de inspectie de klacht niet behandelt, kan deze informatie helpen bij het beoordelen van de school. De inspectie kan de klacht eventueel gebruiken in haar toezicht.

Vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs

Voor klachten over zaken als seksueel misbruik, discriminatie, geweld, en pestgedrag kun je terecht bij een vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs. De vertrouwensinspecteur biedt advies en begeleiding als je een klacht wilt indienen of aangifte wilt doen. Hij handelt niet zonder jouw toestemming en de klacht moet je indienen bij de klachtencommissie van de school.

Bij vermoedens van seksueel misbruik is de school wettelijk verplicht om contact op te nemen met de vertrouwensinspecteur.

Het LAKS, speciaal voor scholieren

Het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) is een organisatie voor en door scholieren. Zij organiseren activiteiten, verstrekken informatie en vertegenwoordigen scholieren. Kijk voor meer informatie op LAKS.nl of bel 030 7900 910 (maandag tot en met donderdag, 10:00 uur tot 17:00 uur).

Zijn schoolboeken kosteloos voor leerlingen met een visuele beperking?

Aangepaste schoolboeken worden kosteloos verstrekt aan leerlingen met een visuele beperking, zowel in het (speciaal) basisonderwijs als in het voortgezet onderwijs. Hierbij kan gedacht worden aan gesproken schoolboeken, brailleboeken, vergrote teksten en voelbare illustraties.

Verhuur van aangepaste schoolboeken

Scholen kunnen aangepaste schoolboeken huren voor jouw kind. In overleg met de school kun je ook zelf de aangepaste boeken bestellen, waarvan de kosten via de school vergoed kunnen worden. De aangepaste schoolboeken worden aangeboden door Dedicon. Indien jouw kind blind of slechtziend is en in een instelling verblijft, worden de aangepaste materialen kosteloos verstrekt door de instelling.

Kosten van aangepaste schoolboeken

Dedicon ontvangt financiering van de overheid voor de productie van aangepaste schoolboeken. Dit zorgt ervoor dat de kosten voor scholen beperkt blijven. Scholen betalen een geringe bijdrage per leerling voor elke gehuurde titel gedurende een schooljaar. Dit bedrag dient ter dekking van de materiaal- en verzendkosten. De betaling voor de aangepaste schoolboeken wordt gedaan met het geld dat scholen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ontvangen voor reguliere schoolboeken. Voor ouders zijn er geen eigen kosten verbonden aan deze aangepaste materialen.

Kan een school voor speciaal onderwijs een kind schorsen of van school sturen?

Scholen die speciaal onderwijs en praktijkonderwijs aanbieden, hebben de bevoegdheid om jouw kind te schorsen of van school te sturen. Deze maatregel kan bijvoorbeeld worden genomen als jouw kind zich ernstig heeft misdragen. Als de school besluit tot uitschrijving, moet er echter wel een andere school zijn die bereid is jouw kind toe te laten.

Schorsing: schoolbeslissing

Wanneer de school besluit om jouw kind te schorsen, zal jouw kind tijdelijk de toegang tot de school of bepaalde lessen worden ontzegd. Het schoolbestuur heeft de autonomie om te bepalen wanneer een schorsing wordt toegepast. Er zijn geen specifieke wettelijke voorschriften op dit gebied. Veel scholen hebben echter wel een protocol of reglement voor beloningen en straffen, dat je kunt raadplegen in de schoolgids.

Een school voor voortgezet speciaal onderwijs mag een leerling maximaal één week schorsen. De school moet schriftelijk motiveren waarom deze schorsing wordt opgelegd. Als de schorsing langer dan één dag duurt, is de school verplicht dit te melden bij de Onderwijsinspectie.

Bezwaar tegen schorsing

Als je van mening bent dat de school ten onrechte tot schorsing heeft besloten, heb je het recht om bezwaar aan te tekenen. De procedures zijn als volgt:

Openbare school

Bij een openbare school kun je bezwaar maken tegen de schorsing bij het schoolbestuur. Als het schoolbestuur je bezwaar afwijst, kun je naar de bestuursrechter stappen.

Bijzondere school

Bij een bijzondere school (bijvoorbeeld rooms-katholiek, protestants-christelijk, islamitisch) kun je de zaak voorleggen aan de civiele rechter.

Daarnaast kun je ook een klacht indienen over de schorsing. Informatie over de klachtenregeling van de school van jouw kind vind je in de schoolgids.

Uitschrijving van school

Een leerling mag alleen van school worden gestuurd als er een passende alternatieve plek is gevonden. Dit geldt niet voor leerlingen die op een instelling zitten voor cluster 1 of 2 (leerlingen met visuele of auditieve beperkingen). In deze gevallen mag de school een leerling pas verwijderen nadat gedurende 8 weken tevergeefs is gezocht naar een geschikte plek op een andere school.

Bezwaar maken tegen uitschrijving

Als de school besluit jouw kind uit te schrijven, kun je contact opnemen met een onderwijsconsulent. Als er geen oplossing wordt bereikt, kun je schriftelijk bezwaar maken bij het schoolbestuur. Dit moet binnen 6 weken na ontvangst van het besluit gebeuren. Het schoolbestuur zal binnen 4 weken een beslissing nemen over jouw bezwaar.

Als het schoolbestuur vasthoudt aan de beslissing, kun je een oordeel vragen aan de landelijke geschillencommissie passend onderwijs. Als de school haar besluit handhaaft, kun je de zaak voorleggen aan de rechter. Voor openbare scholen is dit de bestuursrechter, terwijl je bij een bijzondere school naar de civiele rechter kunt stappen.