De eerste twee leerjaren van het vmbo en de eerste drie leerjaren van de havo en het vwo vormen de onderbouw. In deze periode worden leerlingen voorbereid op het vervolgonderwijs in de bovenbouw.

Kerndoelen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs

Het onderwijs in de onderbouw moet voldoen aan specifieke eisen. Deze kerndoelen bepalen wat leerlingen in de onderbouw moeten leren en kunnen. Ze geven bijvoorbeeld aan welke kennis over geschiedenis leerlingen moeten hebben en welke wiskundige berekeningen ze na de eerste twee jaar moeten kunnen maken. Sinds 2006 zijn er in totaal 58 kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs.

Vormgeving van het onderwijs en de onderwijstijd

Scholen hebben de vrijheid om zelf te bepalen hoe ze het onderwijs in de onderbouw inrichten. Ze kunnen verschillende benaderingen kiezen, zoals:

1. individuele vakken;
2. projecten;
3. leergebieden;
4. een combinatie van deze benaderingen.

Wel moeten scholen ervoor zorgen dat leerlingen aan het einde van de onderbouw over voldoende kennis en vaardigheden beschikken om alle mogelijke bovenbouw profielen te kunnen kiezen. Meer informatie over schooltijden en onderwijstijd is beschikbaar.

Invulling van de lestijd in de onderbouw van het voortgezet onderwijs

Scholen moeten minstens twee derde van de lestijd in de onderbouw besteden aan de kerndoelen. De overige tijd kunnen ze naar eigen inzicht invullen. Bijvoorbeeld kunnen havo- en vwo-leerlingen extra moderne vreemde talen krijgen, terwijl vmbo-leerlingen meer gericht zijn op praktische en beroepsgerichte programma’s. Daarnaast kan een school extra aandacht besteden aan vakken zoals Nederlands, wiskunde, lichamelijke oefening of kunstvakken. Ook is het mogelijk om speciale programma’s voor hoogbegaafde leerlingen samen te stellen.

Toezicht op het onderwijs in de onderbouw van het voortgezet onderwijs

De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op een breed en op kerndoelen gebaseerd onderwijsaanbod. Ze controleert tevens of scholen de leerlingen goed voorbereiden op de bovenbouw. De school legt verantwoording af aan ouders, leerlingen en personeel via het schoolplan en de schoolgids.

Profielen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs

Als jouw kind naar de bovenbouw van havo of vwo gaat, ontvangt het advies voor een van de vier profielen. Deze profielen zijn:

1. natuur en techniek;
2. natuur en gezondheid;
3. economie en maatschappij;
4. cultuur en maatschappij.

Jouw kind is echter niet verplicht het advies van de school te volgen.

Oriëntatie op studie en beroep

Een vast onderdeel van de onderbouw is de ‘oriëntatie op studie en beroep’. Hierin krijgt jouw kind meer inzicht in diverse beroepen en de bijbehorende opleidingen.